CaNNabis CoMMando - KOSZALIN ASG

wiciu

AKUMULATORY

Pojedyńcze ogniwa NiCd i NiMH mają napięcie 1,2V i pojemność wyrażaną w miliamperogodzinach (mAh). Producenci akumulatorów do modeli o napędzie elektrycznym łączą szeregowo siedem ogniw otrzymując typową baterię ogniw (akumulator) do zasilania AEG-ów o napięciu 8.4V. Stosowane są też baterie złożone z ośmiu (9,6V), dziewięciu (10,8V) i dziesięciu ogniw (12V).

CZY KAŻDY AKUMULATOR NADAJE SIĘ DO AEG?

Trzeba zdac sobie sprawę z faktu, że modele z napędem elektrycznym (AEG) mają nadzwyczaj wysokie wymagania, odnośnie niektórych parametrów baterii. Chodzi zwłaszcza o zdolność do oddania ogromnych impulsów prądowych i jednocześnie małą oporność wewnętrzną (i to możliwie stałą w funkcji rozładowania). Powoduje to, że tylko nieliczne ogniwa niewielu producentów znaleźć mogą zastosowanie w AEG. Sztandarowym przykładem są ogniwa NiCd firmy Sanyo powszechnie uznawane za najlepsze do tych zastosowań. Poczynione ostatnio postępy w technologii NiMH powodują, że ogniwa te zyskały kilku groźnych rywali - jak chociażby akumulatory firmy KAN.

Warto wiedzieć, że ogniwa stosowane w bateriach do AEG to tak zwane "ogniwa do zastosowań przemysłowych", a więc o znacznie podwyższonych parametrach w stosunku do ogniw "komercyjnych" (czyli takich, jakie można kupić w każdym kiosku czy markecie do stosowania w latarkach, zabawkach, elektronice itd). Ma to ogromne znaczenie, ponieważ zazwyczaj NIE JEST MOŻLIWE STOSOWANIE OGNIW KOMERCYJNYCH W AEG.

Jak widać, samo oznaczenie pojemności na ogniwie niewiele znaczy. Dlaczego? Bowiem jest to pojemność mierzona w całkowicie odmiennych warunkach, nie mających nic wspólnego z zasilaniem AEG (zazwyczaj jest to rozładowanie stałym prądem o wartości 5% pojemności, czyli np. 100mA, poczas gdy AEG pobiera prąd w impulsach sięgających 15A i więcej). Oznaczenie pojemności miarodajne jest więc tylko wtedy, gdy porównujemy ze sobą ogniwa tego samego producenta i tego samego typu.

CZY LEPSZE SĄ OGNIWA NIMH CZY NICD?

Kuszące jest stosowanie przemysłowych akumulatorów NiMH ze względu na większe pojemności, niż oferują ogniwa NiCd przy takich samych wymiarach zewnętrznych. Do niedawna stosunkowo młoda technologia NiMH nie była jeszcze tak dobrze rozwinięta, jak technologia NiCd. Ostatnio nastąpił jednak przełom: ogniwa NiMH dogoniły, a nawet prześcignęły ogniwa NiCd w zakresie wydajności prądowej przy takiej samej, lub nawet niższej oporności wewnętrznej. Na dodatek ogniwa te zachowały jedną ze swych najważniejszych zalet: niższą niż w NiCd cenę za 1mAh. Najlepszym przykładem takich ogniw są wyroby firmy KAN.

JAK POSTĘPOWAC Z AKUMULATORAMI?

Nową baterię najlepiej najpierw naładować do pełna (producent zazwyczaj podaje, że akumulator dostarczany jest w "nieokreślonym" stanie naładowania, może więc być prawie pusty lub prawie pełny), po czym do końca rozładować. Proces taki, pozwalający na osiągnięcie pełnych parametrów akumulatorów, powtórzony dwa lub trzy razy nazywa się formowaniem baterii. Zalecane jest jego przeprowadzenie w przypadku każdej nowej baterii NiCd. Oczywiście do rozładowania nie jest konieczna rozładowywarka - wystarczy, jeżeli po prostu będziemy strzelać tak długo, aż akumulator zupełnie "padnie".

Przy korzystaniu z nieautomatycznych rozładowywarek uwaga: pełne rozładowanie to nie rozładowanie do zera woltów! Przyjmuje się, że pełne rozładowanie następuje, gdy napięcie spadnie do poniżej 1V na ogniwo (czyli bateria nominalnie 8.4V ma wtedy 7V). Przez zbyt głębokie rozładowanie (poniżej np. 0.5V/na ogniwo) akumulator może trwale stracić część pojemności lub w ogóle się zepsuć.
Jeżeli rozładowywarkę wyłącza się ręcznie (jak np. Alfa-1), to należy zachować EKSTREMALNĄ ostrożność i wyłączyć ją lepiej zbyt wcześnie niż zbyt późno. Jeżeli wskazówka prądu (lub napięcia, zależnie od modelu rozładowywarki) spadnie do zera, to należy liczyć się z trwałą utratą części pojemności lub nawet calkowitym uszkodzeniem.

Wolnoładowarki to najbezpieczniesze i najzdrowsze dla akumulatorów urządzenia. Ich minus to stosunkowo długi czas ładowania (do kilkunastu godzin), nie ma jednak groźby uszkodzenia akumulatora przez przeładowanie, mały prąd ładowania sprzyja też żywotności. Ten ostatni czynnik nie jest jednak aż tak istotny dla ogniw wysokoprądowych (a tylko takie stosuje się w AEG), lepiej znoszących duże prądy ładowania i rozładowania. Nawet długotrwałe podłączenie do wolnoładowarki (np. dobę) nie szkodzi baterii.

Szybkoładowarki bez procesorowej kontroli parametrów ładowania mają tę zaletę, że są tanie i ładują pakiet np. w 40 minut. Niestety na tym ich plusy się kończą, bowiem nie tylko skracają one żywotność akumulatorów (zwłaszcza przy przeładowaniu, o co nietrudno przy ręcznej kontroli czasu ładowania), ale też nie ładują do 100% (przy tak dużym prądzie akumulator nie naładuje się do pełna, wynika to z jego właściwości). Jest to prawda często przemilczywana przez wytwórców dla ich wygody i ... zysków (każdy klient woli mieć pełną baterię natychmiast - jeśli nie zna minusów takiego postępowania, a poza tym szybciej kupi nowy akumulator).

Ładowarki z procesorową kontrolą parametrów ładowania są rozwiązaniem uznawanym przez większośc za optymalne. Układ elektroniczny czuwa nad wszystkimi parametrami ładowania i rozładowania, automatycznie przerywa ładowanie, gdy bateria osiągnie 100% pojemności, nie dopuszcza do zbyt głębokiego rozładowania, pozwala na przejście do ładowania podtrzymującego itd. Jeżeli jeszcze taka ładowarka ma tryb wolny i szybki, wyświetlacz podający napięcie, prąd i dostarczony ładunek to jedyną jej wadą pozostaje już tylko cena.

WARTO WIEDZIEC:

Efekt pamięciowy występujący w akumulatorach NiCd powoduje, że wielokrotnie nierozładowywane i/lub nienaładowywane do końca ogniwo nie naładuje się do 100% swej nominalnej pojemności. Zmusza to do męczącego rozładowywania do końca częściowo wyładowanego akumulatora przed kolejnym naładowaniem, przynajmniej raz na jakiś czas. Dodać trzeba, że zawsze przy wystąpieniu tego efektu wystarczy raz czy dwa naładować/rozładować akumulator w 100% by odzyskał on całą pojemność.
Efekt pamięciowy praktycznie nie wystepuje w ogniwach NiMH.

Samorozładowanie powoduje, że w pełni naładowany akumulator samoistnie traci zgromadzoną w nim energię. Dzieje się to tym szybciej, w im wyższej temperaturze jest przechowywany. Najlepiej więc ładować akumulator dzień przed akcją - każda zbędna utrata pojemności może oznaczać utratę życia

JAKĄ BATERIĘ WYBRAC?

PAMIĘTAJMY:
* Zwiększając pojemność akumulatora powodujemy, że broń strzelać będzie dłużej (więcej pocisków wystrzeli na jednej baterii)
* Zwięszając napięcie akumulatora zwiększamy szybkostrzelność broni. Natomiast łącznie broń wystrzeli mniej więcej tyle samo kulek, ile przy akumulatorze o zwykłym napięciu.

W kwestii pojemności sprawa jest więc jasna - im pojemność większa (jak pamiętamy: tylko wtedy, gdy porównujemy TEN SAM TYP AKUMULATORA TEGO SAMEGO PRODUCENTA) tym więcej kulek wystrzelimy. Napięcie: we wszytkich nietuningowanych AEG Tokyo Marui, ICS i Classic Army powinno to być 8.4V. Zauważmy jednak, że niektóre modele (większość CA, G&P, G&G) ma fabrycznie wstawioną silniejszą sprężynę, zatem aby nie stracić szybkostrzelnosci względem modeli TM warto rozważyć akumulator 9.6V (zależnie od mocy sprężyny da to większą lub zbliżoną szybkostrzelność, jak w TM).

W modelach tuningowanych, z silniejszą sprężyną, dobór baterii zależy od siły sprężyny i przełożenia zębatek.

GEARBOXY

Gearbox to metalowy szkielet (12), w którym mieszczą się najistotniejsze elementy mechaniczne zapewniające działanie broni elektrycznej. Są to: zestaw trzech zębatek (1) osadzonych w łożyskach (2) przenoszący moc z zewnętrznego silnika do tłoka, który składa się z korpusu (3), głowicy (4) i uszczelki (5), cylinder (6), w którym ten tłok się porusza zakończony głowicą (7), sprężyna (8) wraz z prowadnicą (9) napędzająca tłok, dysza wylotowa (10) poruszana przez popychacz (13) oraz wiele różnych części [na czele ze spustem (11) i jego układem mechaniczno-elektrycznym], takich jak sprężynki, zatrzask, podkładki itd.
kliknij, aby powiększyć

Gearbox występuje w kilku wersjach, najpopularniejsze z nich to v.2 i v.3. Zauważmy, że gearbox 3 nie jest ani lepszy, ani gorszy od gearboxa 2. Numery wersji nie są bowiem odzwierciedleniem rozwoju technicznego gearboxów, lecz wynikają z innych wymiarów zewnętrznych potrzebnych dla różnych typów replik i paru szczegółów wewnętrznych nie wpływających na funkcjonalność całości. Większość bebechów gearboxa jest identyczna w obu wersjach (np. tłok, cylinder, głowica tłoka, zębatki, dysza itd), różne są np. prowadnice sprężyny czy głowice cylindra. Także gearboxy i ich części produkowane pzez różnych producentów (TM, CA, Systema, Guarder itd.) są wzajemnie zamienne. Wyjątkiem są konstrukcje ICS, często ich części są nietypowe i niekompatybilne.

Warto wiedzieć, że zębatki mogą być osadzone w gearboxie za pomocą łożysk kilku rodzajów: ciernych plastikowych (najsłabsze, standard np. w Tokio Marui), ciernych metalowych (modele Classic Army i ICS) i kulkowych (niektóre modele CA, np. M15A4 RIS, M15A4 SPC). Te ostatnie zapewniają bardzo płynną i cichą pracę gearboxa.

Podwyższając moc broni poprzez instalację silniejszej sprężyny musimy wziąć pod uwagę w pierwszej kolejności zwiększone obciążenie zębatek gearboxa, łożysk, zespołu tłoka i głowicy cylindra oraz szkieletu gearboxa. W modelach TM warto zastosować zębatki zrobione z wytrzymalszej stali, jakie produkuje Classic Army czy Systema. Wymiana szkieletu gearboxa staje się konieczna dopiero przy znacznym upgradzie mocowym.

Tuningując elektryka warto uzmysłowic sobie, że kluczowe elementy gearboxa stanowią układ pneumatyczny, od którego szczelności zależy uzyskiwana prędkośc kulki (tak na marginesie, stosowanie lufy precyzyjnej jest również uszczelnianiem tego układu). Wydając setki, a czasem tysiące złotych na upgrade nie warto oszczędzac na lepszym cylindrze czy uszczelnionej dyszy - to nie tylko zaprocentuje w dodatkowych fps, ale - zapewne - pozwoli na uniknięcie "tajemniczych" spadków mocy po dłuższym użytkowaniu czy słabej powtarzalności kolejnych strzałów.

Pamiętajmy, że po instalacji odpowiednio silnej sprężyny może nie wystarczyć nawet najsilniejsza bateria - potrzebna jest zmiana zębatek na takie, które mają większe przełożenie - Torque Up lub Super Torque Up (robi takie np. Systema).

Oto orientacyjny wykres koniecznych zmian:

Silent Assasin. Któż z nas nie chciał skrycie podejść wroga i unieszkodliwić go przy pomocy bezgłośnego strzału? Broń elektryczna po pewnych modyfikacjach nadaje się do tego celu wyśmienicie. Oto jak to można zrobić krok po kroku:

* po pierwsze: na wylocie lufy instalujemy duży tłumik wypełniony jak największą ilością materiału dźwiękochłonnego (ale niezbyt ściśniętego, bo przestanie pełnić swą funkcję)
* po drugie: wymieniamy głowicę tłoka na możliwie najbardziej miękką, aluminium odpada. Dobrym pomysłem jest zastosowanie zestawu cichej głowicy tłoka-głowicy cylindra firmy Systema lub zestawów cylindra o powiększonej średnicy, które zawierają takiej samej konstrukcji głowice.
* po trzecie: zmieniamy sprężynę na nieco słabszą lub zostawiamy fabryczną
* po czwarte: w gearboxie wymieniamy wszystkie zębatki na zębatki helikalne i aplikujemy dużą ilość smaru
* po piąte: staramy się maksymalnie wyciszyć odgłos pracującego silnika, najlepiej użyć modelu z łożyskowaniem kulkowym
* no i po szóste: staramy się używać ognia pojedyńczego.

Można też pokusić się o zainstalowanie prowadnicy sprężyny z łożyskowaniem, co powinno zmniejszyć nieco poziom dźwięku emitowany przez gwałtownie rozprężającą się sprężynę.

SPRĘŻYNY

Każdemu, kto zastanawiał się jak zwiększyć zasięg broni pewnie przyszła do głowy myśl: trzeba wstawić silniejszą sprężynę, bo to przecież od ilości energii zgromadzonej w jej zwojach zależy prękość wylotowa kulki. Oczywiście to prawda. Pamiętać tylko trzeba, że wzraz ze wzrostem siły sprężyny wzrastają naprężenia mechaniczne w gearboxie. Na szybsze zużycie narażone są zwłaszcza zębatki i w dłuższej perspektywie szkielet gearboxa, ale także łożyska i zęby tłoka. Wymianie sprężyny powinna więc towarzyszyć wymiana niektórych lub, przy skrajnych tuningach, wszystkich w/w części.

Sprężyna w AEG-ach służy do wprawiania w ruch tłoka sprężającego powietrze, które wylatując przez dyszę napędza kulkę. Od mocy sprężyny właśnie zależy energia (prędkość) wylotowa kulki w broni (a nie np. od napięcia baterii czy "siły" silnika).

Trzeba pamiętać, że identyczna sprężyna w identycznym gearboxie da różne prędkości wylotowe kulki w zależności od długości lufy i proporcji objętości cylindra do długości lufy. Przykładowo: ta sama sprężyna CA rozpędza kulkę do 315fps w lufie 229mm i aż do 350fps w lufie 363mm. Bierze sie to z zaobserwowanego faktu, że łatwiej jest uzyskac dużą prędkośc kulki w lufie dłuższej (mimo optymalnego doboru objętości cylindra w każdym wypadku).

sprężyny o niejednakowym skoku (irregular pitch). Twierdzi się, że są one zdolne do lepszego przekazywania energii niż zwykłe sprężyny. Jak na razie trudno powiedzieć czy jest to teza w stylu "biel może być jeszcze bielsza", czy też rzeczywiście są fizyczne podstawy do takich sformułowań.

W oznaczeniach sprężyn panuje pewien galimatias, stosowane są różne liczby i litery. Doświadczenie pokazuje, że najbardziej przewidywalne wyniki uzyskuje się stosując sprężyny Systema; ich dodatkowa, ale bardzo praktyczna zaleta to nazwa, oznaczająca uzyskiwaną z danej sprężyny prędkośc (w m/s). Zauważmy, że prędkośc ta zależy także od innych czynników (długośc lufy, cylinder, łożyskowanie lub jego brak, szczelnośc dyszy itp itd) wobec czego jest wartością orientacyjną. Ogólne pojęcie o porównaniu wyrobów różnych producentów daje poniższa tabelka:

Systema.......PDI.......Classic Army.....Hurricane.....Orientacyjna prędkość wylotowa (zależy od długości lufy, relacji objętość cylindra/długość lufy, rodzaju innych części w gearboxie itd)
M100............~130.............................................................330 fps
...-.................150.............~170%......................................370 fps
M120............~170............120MS.......................................400 fps
M130............~210............~190%...........~M120S..............430 fps
M140.................................140MS.............~M130..............460 fps
M150.................................150MS......................................495 fps
M160..................................................................................530 fps
M170..................................................................................560 fps

Jeżeli planujemy wymianę sprężyny na silniejszą w elektrykach Tokio Marui to pamiętajmy, że ta firma stosuje specyficzne połączenie tłoka, głowicy tłoka i sprężyny. Prócz sprężyny musimy wymienić także głowicę tłoka.

LUFY

Lufa to wdzięczne pole do modyfikacji. A to dlatego, że wymieniając lufę na precyzyjną lub dłuższą zwiększamy moc/zasięg broni i precyzję strzału, a nie zwiększamy obciążenia silnika i części mechanicznych (gearboxa). W przypadku gaziaków zalety są identyczne - a podobnie brak jest wad w postaci np. zwiększonego zużycia gazu itd.

Standartowo mocowane przez producentów lufy mają średnicę 6,08mm. Dobre kulki zaś mają średnicę 6mm +- 0,02mm, czyli maksymalnie 6,02mm. Czy trzy-cztery setne części milimetra luzu wokół kulki to naprawdę tak dużo? Poniższe zdjęcie pokazuje kulkę 0,2g firmy CyberGun w lufie MP5K z TM. Jak widać, jest co poprawiać...

średnica lufy. Im lepiej dopasowana jest średnica lufy i kulki tym mniejsze są drgania tej ostatniej, co zwiększa celność. Także mniej sprężonego powietrza ucieka przez szczelinę, dzięki czemu energia kulki nieznacznie wzrasta. Zbyt ścisłe dopasowanie kulki i lufy nie jest jednak korzystne, ponieważ nie tylko zwiększa się ryzyko zacięć, ale również wzrastają opory związane z przemieszczaniem się kulki w lufie. Pamiętać bowiem musimy, że kulka wykonuje nie tylko ruch po linni prostej, ale też, na skutek działania systemu hop-up, ruch obrotowy.

Średnicę 6.04 czy 6.03mm, czyli taką, jaką mają lufy precyzyjne różnych renomowanych wytwórców można uznać za całkowicie bezpieczną w kontekście uniknięcia zacięć. Oczywiście używane kulki muszą mieć odpowiednią jakość. Wymóg ten spełnia obecnie wiele firm, przy czym niekoniecznie kulki najdroższe są najlepsze. Sprawdziliśmy z pozytywnym skutkiem kulki produkowane przez m.in. KSC, Gold Fire, Toy-Jet, ICS, CyberGun, Tokyo Marui, Blaster, Q-Bullet i inne.

Warto wiedzieć, że nie tylko dokładność wykonania kulki jest ważna. Liczy się także jakość jej powierzchni, a ściślej wielkość poślizgu (tzn. jak najniższej siły tarcia). Przykładowo: precyzja wykonania kulek Tokyo Marui nie jest tak wysoka, jak niektórych innych renomowanych producentów, jednak dzięki doskonałemu poślizgowi rzadko zacinają się w magazynkach czy lufach.

długość lufy. Przyjęło się uważać, że im dłuższa lufa, tym lepsza celność i większa prędkość wylotowa kulki. Rzeczywiście, długa lufa jest warunkiem uzyskania wysokiej celności, choć trzeba pamiętać, że na dalszy dystans wpływ na to ma przede wszystkim jakość hop-up'u.

Odnośnie prędkości wylotowej: stwierdzenie to jest słuszne w odniesieniu do broni palnej, w airsofcie zas trzeba uzupełnić je o pewne zastrzeżenia. W przeciwienstwie do broni palnej ilość gazu napędzającego kulkę jest ograniczona - decyduje o niej objętość cylindra, w którym znajduje się sprężane powietrze. Objętość ta musi być dostosowana do długości lufy. Tak więc korzyść ze stosowania dłuższej lufy odniesiemy tylko wtedy, gdy ilość sprężanego powietrza odpowiadać będzie pewnemu zakresowi długości lufy. Produkowane są cylindry o pięciu standardowych objętościach:

typ 0: do luf o długościach powyżej 460mm

typ 1: do luf o długościach 360 do 460mm

typ 2: do luf o długościach 210 do 360mm

typ 3: do luf o długościach 140 do 210mm

typ 4: do luf o długościach 100 do 140mm

Dodajmy, że dłuższe lufy zawsze dają większą prędkośc wylotową kulki, niż lufy krótsze - mimo odpowiedniego doboru cylindra do każdej z nich.

SILNIKI

Silniki charakteryzują dwa ważne parametry:

moment obrotowy, który określa, jak "silny" jest silnik. Im większy moment obrotowy ma silnik, tym silniejszą sprężynę zdoła napiąć (ale pobierając przy tym dużo prądu z baterii). Jeżeli mamy pojemne akumulatory, ale o niskim napięciu (np. 8,4V) to należy zastosować silnik o dużym momencie obrotowym.

prędkość obrotowa - wyrażenie to samo się tłumaczy. Silniki o dużej prędkości stosuje się, gdy zależy nam na dużej szybkostrzelności broni.

W tabelce podane są parametry niektórych silników (wg. Combat Magazine):

.........silnik...................moment obrotowy.....prędkość obrotowa
Tokyo Marui EG1000.............1.41 kgxcm..............27 550 obr/min
Systema Genuine.................1.7 kgxcm................29 830 obr/min
Systema Hi-Speed................1.92 kgxcm..............37 400 obr/min
Systema Hi-Torque...............1.93 kgxcm..............32 300 obr/min
Systema Super Hi-Torque......2 kgxcm..................34 790 obr/min

Artykuły zamieszczone dzięki uprzejmości: [link widoczny dla zalogowanych]